W domach polskich nikt nie śpi. W wszystkich oknach błyszczy światło. Cisza; tylko co jakiś czas przeleci auto z świstem i hukiem.
Druga w nocy. Zastukały jakieś kroki. Idą… Trzech na przedzie. To szpica. W pewnym oddaleniu oddział mniejszy. Za nimi maszeruje główna siła. Ubrani po cywilnemu, co kto miał; karabin na ramieniu; są i maszynki.
W świetle latarni czerwieni się sztandar z orłem białym pośrodku.
To powstańcy. Idą śmiało, lecz cicho, jak duchy. Idą…
Na ostrzach swych bagnetów niosą wolność i przyszłość ludu polskiego na Śląsku.
Idą…
Powstaniec, R. 1, nr 20, s. 4 [dostęp: http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/doccontent?id=43092]
Żandarmeria polowa wojsk powstańczych, 1921 [Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Rok 2019 Uchwałą Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej został ogłoszony
Rokiem Powstań Śląskich.
Głównym celem trzech powstańczych zrywów z lat 1919-1921 było przyłączenie Górnego Śląska do odradzającego się państwa polskiego. Pierwsze powstanie było spontanicznym zrywem ludności polskiej, odpowiedzią na masakrę górników z kopalni "Mysłowice". Nie zakończyło się ono sukcesem, ale zwróciło uwagę społeczności międzynarodowej na problem Śląska i przygotowało grunt pod kolejne powstania. Drugi zryw był odpowiedzią na akty terroru strony niemieckiej i jej dominację w strukturach administracyjnych. Głównym celem było wyparcie Policji Bezpieczeństwa z obszaru plebiscytowego i zastąpienie jej nowo utworzoną policją plebiscytową. Ostatnie powstanie było efektem niekorzystnego dla Polaków wyniku plebiscytu. Działania zbrojne Ślązaków doprowadziły do powiększenia obszaru przyznanego Polsce. Zarówno drugie, jak i trzecie powstanie zakończyły się sukcesem.
Nazwiska przywódców powstań Alfonsa Zgrzebnioka i Wojciecha Korfantego są często jedynymi kojarzonymi ze śląskimi zbrojnymi zrywami. Czasami wymienia się jeszcze Michała Grażyńskiego, Józefa Rymera czy Konstantego Wolnego, którzy znani są także z działalności społecznej i politycznej w odrodzonej Polsce.
Kategoria "Powstańcy Śląscy" w Wikipedii obejmuje biogramy 188 osób, Encyklopedia Powstań Śląskich – około 1500. A tylko w 1921 r. do walki stanęło 60 000 powstańców…
Zapomniani Bohaterowie Powstań Śląskich
Więcej o Powstaniach Śląskich:
"Gramy w Powstania" - gra edukacyjna przygotowana przez Muzeum Powstań Śląskich, dotycząca nie tylko powstań i plebiscytu, ale także zwyczajów i życia na Górnym Śląsku w tym okresie. Muzeum nieodpłatnie wypożycza grę innym instytucjom.
Platforma Eduś - Powstania Śląskie – materiały edukacyjne przygotowane przez Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej. Projekt został przygotowany z myślą o uczniach ostatnich klas szkół podstawowych, szkół gimnazjalnych i liceów.
Filmowa Encyklopedia Powstań Śląskich - seria krótkich filmów dokumentalnych o losach powstańców śląskich w trakcie walk w latach 1919-1921, przedstawiająca także dzieje ich rodzin w okresie międzywojennym, czasach II wojny światowej i okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Historie powstańców opowiadają ich żyjący potomkowie. Filmy zawierają inscenizacje rekonstruujące przedstawiane wydarzenia.
Powstania Śląskie i plebiscyt – wyszukiwarka w kolekcji Muzeum Śląskiego, obejmującej m. in. plakaty, ulotki, karty i znaczki pocztowe oraz dokumenty powstańcze.
Zasoby archiwalne Powstań Śląskich (1919-1921) - kolekcja dokumentów przechowywanych w "Józef Piłsudski Institute of America". Zbiór obejmuje m.in. materiały personalne dotyczące powstańców, raporty, rozkazy i depesze dowództwa.
Powstania Śląskie w literaturze pięknej – wykaz publikacji
Zestawienie bibliograficzne – wykaz publikacji dostępnych w zbiorach Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Katowicach, dotyczących powstań śląskich ("Dialogi Biblioteczne", nr 1(17)/2016, s. 27-29)
