Szukam nauczyciela i mistrza
Niech przywróci mi wzrok słuch i mowę
Niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia
Niech oddzieli światło od ciemności.
T. Różewicz, "Ocalony"
Nie lubił wywiadów, orderów i rozgłosu. To co miał do przekazania, zamykał w swojej twórczości. Był niezależny, a swoją misję artystyczną pojmował jako "stan wewnętrznego skupienia". Nowator i prekursor w poezji i dramacie, odwołujący się jednocześnie do tradycji romantycznej. Jego twórczość cechuje uniwersalizm oraz filozoficzna i egzystencjalna głębia. Wielokrotnie był wymieniamy jako kandydat do literackiej Nagrody Nobla.
Tadeusz Różewicz (1921-2014) – bo o nim mowa – to przedstawiciel "Pokolenia Kolumbów" – twórców, którzy wchodzili w dorosłość w czasach II wojny światowej. Zrewolucjonizował polską poezję, zrywając z jej dotychczasowymi formami. Stosował krótkie, bezrymowe wersy, operował podstawowymi znaczeniami słowa, oszczędnie wykorzystywał metafory. Jego wiersze były pozbawione ozdób i elementów sztuczności. Uznał, że tylko w taki sposób można tworzyć próbując odbudować sens po tragedii Auschwitz. Bohater jego wierszy to jednostka zagubiona w powojennym świecie, osamotniona, zagrożona rozpadem i chaosem.
Różewicz zasłynął jako poeta, dramaturg, prozaik i scenarzysta. Do jego najważniejszych dzieł zalicza się tomy poetyckie ("Niepokój", "Czerwona rękawiczka", "Zawsze fragment", "Matka odchodzi", "Nożyk profesora") oraz dramaty ("Kartoteka", "Stara kobieta wysiaduje", "Białe małżeństwo", "Do piachu", "Pułapka"). Utwory polskiego autora były wielokrotnie tłumaczone i wydawane za granicą.
Za swoją twórczość otrzymał wiele nagród, wyróżnień i odznaczeń, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Został uhonorowany, między innymi: Europejską Nagrodą Literacką w Strasburgu, Nagrodą Polskiego PEN Clubu, Nagrodą Silesiusa, Nagrodą Literacką Nike, Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej oraz Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". Pięć polskich uniwersytetów nadało mu tytuł doktor honoris causa.
9 października 2021 roku przypada setna rocznica urodzin "poety moralnego niepokoju". Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o wielkim znaczeniu jego dorobku artystycznego, ustanowił rok 2021 Rokiem Tadeusza Różewicza.
MATERIAŁY EDUKACYJNE DLA UCZNIÓW I NAUCZYCIELI:
- Prezentacja na platformie Genial.ly
https://view.genial.ly/601051f5b3ff860d8d7b357b/interactive-image-tadeusz-rozewicz
oprac. Anna Marcol
- Test literacki "Tadeusz Różewicz – skryty poeta"
oprac. Dominika Besta
Zachęcamy nauczycieli języka polskiego do pobierania, udostępniania i wykorzystania materiału podczas zajęć z uczniami. Polecamy test również wszystkim chętnym osobom, które chciałyby sprawdzić swoją wiedzę, a także przyswoić sobie nowe wiadomości.
Test dostępny jest pod adresem:
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdypmfynAOOBZ0XI26lwdmJ6YPADHOZBqDfUC7HKBXyLuYW8g/viewform
- TADEUSZ RÓŻEWICZ. BIBLIOGRAFIA PRZEDMIOTOWA – oprac. Katarzyna Herich
